Zestaw ćwiczeń dla dzieci ze stopami płaskimi
lub płasko-koślawymi:
Mimo ogromnej roli jaką pełnią stopy w organizmie człowieka, często są one zaniedbywane. Efektem poświęcania im niedostatecznej ilości uwagi i ignorowania sygnałów alarmowych, takich jak ból
czy uczucie dyskomfortu podczas chodzenia, mogą być różnego rodzaju deformacje stóp. Jednym
z rodzajów nieprawidłowego ukształtowania stopy jest płaskostopie. Szacuje się, że cierpi na nie nawet do 25% populacji.
Terminem „płaskostopie” określana jest deformacja w obrębie łuku podłużnego przyśrodkowego stopy, polegająca na jego obniżeniu.W płaskostopiu zauważalne jest koślawe ułożenie tyłostopia
i supinacja przodostopia. Duże różnice między zdrową stopą a stopą płaską zauważalne
są też po wykonaniu odcisku plantograficznego. Odcisk stopy płaskiej jest większy od odcisku stopy zdrowo ukształtowanej, posiada zauważalnie zmniejszone wcięcie po stronie przyśrodkowej, czasami nawet zastąpione wypukłością. U osób cierpiących na płaskostopie często pojawiają się też zmiany
na skórze stóp w postaci modzeli i odcisków, spowodowanych niefizjologicznym rozkładem nacisków na poszczególne struktury stopy.
U dziecka zdrowo urodzonego, w ciągu pierwszej dekady życia również może rozwinąć się płaskostopie. Od dawna kwestią sporną jest to, czy elastyczna stopa płaska w okresie rozwoju aparatu ruchu u dzieci jest patologią czy też jednym z etapów kształtowania stopy.
Biorąc pod uwagę fakt, że tylko u około 3% dzieci, u których przed ukończeniem 10. Roku życia płaskostopie utrzymało się i było obecne również po zakończeniu dojrzewania, można uznać że jest
to przejściowy etap rozwoju. Zazwyczaj przebiega bezobjawowo i nie powoduje żadnych, poważnych konsekwencji. Nie oznacza to jednak, że powinno się je zupełnie ignorować.Jeżeli stopy dziecka
z obniżonym sklepieniem zostaną zaniedbane może ono przerodzić się w patologiczne płaskostopie dorosłego. Jeśli więc rodzic zauważy, że jego dziecko „koślawi” stopy lub są one płaskie, powinien udać się do specjalisty. Pomocne są też ćwiczenia, które wykonywane przez dziecko, pod okiem rodzica,
w domu, regularnie mogą znacząco wpłynąć na poprawę ukształtowanie stopy.
Pomysły na ćwiczenia z dzieckiem:
Uwaga nr 1: Wszystkie wymienione poniżej ćwiczenia mogą być wykonywane w 2 pozycjach:
W siedzeniu na odpowiednio wysokim siedzisku, tak by kąt pomiędzy podudziem a udem dziecka wynosił około 90o.
W siadzie rozkrocznym na podłodze.
W staniu.
We wszystkich wymienionych pozycjach wyjściowych dziecko powinno zachować prawidłową postawę, tzn. powinno mieć wyprostowany kręgosłup, głowa powinna stanowić przedłużenie kręgosłupa, ramiona swobodnie opuszczone. W przypadku pozycji nr 3 warto wykonywać ćwiczenia przy krześle lub w jakimkolwiek innym miejscu, w którym dziecko będzie mogło przytrzymać się ręką żeby stać stabilnie.
Uwaga nr 2:Wszystkie ćwiczenia powinny być wykonywane na boso.
Ćwiczenia
Masaż – przed rozpoczęciem ćwiczeń, po ich zakończeniu lub pomiędzy poszczególnych ćwiczeniami warto wykonywać masaż stóp piłeczką z kolcami. Masaż stanowić może zarówno wstęp do rozgrzewki do ćwiczeń, rozluźniając napięte struktury i przygotowując mięśnie do pracy jak i rozluźnienie
w przerwie między ćwiczeniami, zapobiegające nadmiernemu przetrenowaniu mięśni oraz relaks
po ćwiczeniach.
Wykonuj ruchy jak na zdjęciach poniżej:
- Połóż piętę na piłeczce i przetaczaj piłeczkę przez środek stopy od pięty do palców
i z powrotem. - Połóż środek stopy na piłeczce i tocz piłeczkę wykonując stopą ruchy okrężne raz w jedną,
raz w drugą stronę.
3. Połóż wewnętrzną krawędź stopy na piłeczce i przetaczaj piłeczkę od pięt do palców
i z powrotem.
4. Połóż zewnętrzną krawędź stopy na piłeczce i przetaczaj ją od pięty do palców i z powrotem. W przypadku stóp koślawych warto skupić się na zaznaczonym na zdjęciu fragmencie stopy.
5. Chwyć piłeczkę podeszwami obu stóp i przesuwaj stopy w przeciwnych kierunkach tocząc piłkę raz w stronę palców jednej stopy, a następnie w stronę palców drugiej stopy.
Rozgrzewka:
- Wykonaj krążenia stopami, raz w jedną raz w drugą stronę.
- Zginaj palce stóp do góry i na dół w zmiennym tempie.
3. Przekładaj przednie części stóp z lewej strony na prawą, bez odrywania pięt od podłogi.
4. Bij brawa stopami.
Część główna:
- Przygotuj: kartkę papieru lub kawałek papieru śniadaniowego i pudełko kartonowe lub inny niski pojemnik.
Ćwiczenie nr 1 : Uformuj kulkę z papieru stopami.
Ćwiczenie nr 2 : Rozprostuj kulę z papieru.
Ćwiczenie nr 3 :Rozedrzyj kartkę papieru stopami na wiele drobnych kawałków.
Ćwiczenie nr 4 : Przełóż wszystkie fragmenty papieru stopą z podłogi do pojemnika stojącego obok.
- Przygotuj mały przedmiot, np. małą zabawkową figurkę lub piłeczkę kauczukową lub nakrętkę.
Ćwiczenie nr 5 : Umieść drobny przedmiot w pojemniku z papierkami i wymieszaj wszystko razem,
a następnie wyciągnij stopą przedmiot tak, aby nie wyciągnąć papierków. (dla prawej stopy pojemnik postaw po jej lewej stronie, a dla lewej – po jej prawej stronie)
Ćwiczenie nr 6 : Oznacz jeden z papierków dowolnym symbolem, wrzuć go do pojemnika z pozostałymi i wymieszaj. Postaraj się znaleźć stopą oznaczony fragment papieru i wyciągnąć go z pudełka.
Ćwiczenie nr 7 : Wsuń podłużne papierki pod głowę I i V kości śródstopia oraz pod wewnętrzną
i zewnętrzną część pięty (jak na zdjęciu)–staraj się utrzymać wszystkie fragmenty papieru na swoich miejscach, podczas gdy druga osoba stara się je wyciągnąć.
- Przygotuj taśmę gimnastyczną lub szalik.
Ćwiczenie nr 8 : Zwiń taśmę w rulon; dla prawej stopy – od prawej do lewej strony, dla lewej stopy – od lewej do prawej strony.
Ćwiczenie nr 9 : (taśma związana w pętlę, przymocowana do nogi krzesła) Przeciągnij taśmę stopą
do określonego celu – dla prawej stopy krzesło powinno znajdować się po prawej stronie stopy, a cel po lewej, natomiast w przypadku lewej stopy krzesło po lewej stronie a cel po jej prawej stronie.
Ćwiczenie nr 10 : (przednie części stóp związane taśmą, stopy rozstawione na podłodze na szerokość bioder, równolegle, podudzia ustawione równolegle do siebie, pod kątem prostym do podłoża) Rozciągaj taśmę do boków, zwracając brzeg wewnętrzny stóp ku górze, tak aby brzegi boczne stóp
nie odrywały się od podłogi.
Ćwiczenie nr 11 : (pozycja jak w ćw. 10, tym razem kostki związane taśmą gimnastyczną)Rozciągaj taśmę do boków, zwracając brzeg przyśrodkowy stóp ku górze, tak aby brzegi boczne stóp nie odrywały się od podłogi.
- Przygotuj woreczki z piaskiem lub grochem.
Ćwiczenie nr 12 : Przesuń jednym ruchem woreczek jak najdalej, trzymając piętę cały czas na podłodze, a woreczek przytrzymując pod przednią częścią stopy; dla prawej nogi – od prawej do lewej strony,
dla lewej nogi – od lewej do prawej strony.
Ćwiczenie nr 13 : Włóż przygotowane przedmioty do pojemnika stopą na czas; dla prawej stopy pojemnik ustawiony po jej lewej stronie, dla lewej stopy pojemnik ustawiony po jej prawej stronie.
Ćwiczenie nr 14 : Pozycja wyjściowa w siedzeniu (nr 1 lub nr 2). Chwyć woreczek z piaskiem obiema stopami i podrzuć go jak najwyżej.
Ćwiczenie nr 15 : Tor przeszkód – pokonaj w jak najkrótszym czasie wyznaczoną trasę – przykładowy tor przeszkód na zdjęciu.
Źródło:
„Zastosowanie wkładek ortopedycznych w terapii stopy płaskiej i płasko-koślawej” Kamila Żarnoch, 2019r.