Nadciśnienie tętnicze
– poważny problem naszego społeczeństwa
*Poniższy artykuł stworzony został w oparciu o wytyczne ESC/ESH dotyczące postępowania
w nadciśnieniu tętniczym z 2018 roku.
O nadciśnieniu tętniczym mówimy, kiedy wartość mierzonego w gabinecie lekarskim ciśnienia skurczowego wynosi ≥140 mmHg, natomiast w przypadku ciśnienia rozkurczowego, kiedy jego wartość wynosi ≥90 mmHg. Wyjątkiem są dzieci i młodzież ≤ 16 roku życia – w tym przypadku stosuje się siatki centylowe.
Optymalne |
<120 |
i |
<80 |
Prawidłowe |
120-129 |
i/lub |
80-84 |
Wysokie prawidłowe |
130-139 |
i/lub |
85-90 |
Nadciśnienie tętnicze 1. stopnia |
140-159 |
i/lub |
90-99 |
Nadciśnienie tętnicze 2. stopnia |
160-179 |
i/lub |
100-109 |
Nadciśnienie tętnicze 3. stopnia |
≥180 |
i/lub |
≥110 |
Izolowane skurczowe ciśnienie tętnicze |
≥140 |
i |
<90 |
Czynnikami predysponującymi do wystąpienia nadciśnienia tętniczego są m. in.:
-
płeć męska
-
wiek
-
palenie tytoniu (obecnie lub w przeszłości)a
-
zaburzenia gospodarki lipidowej organizmu
-
cukrzyca
-
nadwaga lub otyłość
-
rodzinne występowanie przedwczesnej choroby układu sercowo – naczyniowego
(mężczyźni < 55 lat, kobiety < 65 lat) -
nadciśnienie tętnicze o wczesnym początku u rodziców lub w rodzinie
-
wczesna menopauza
-
siedzący tryb życia
-
zwiększona częstość akcji serca (spoczynkowa wartość > 80 uderzeń na minutę
-
rozpoznana choroba układu sercowo – naczyniowego lub choroba nerek.
Pomiar ciśnienia tętniczego
Pomiaru ciśnienia tętniczego można dokonywać metodą osłuchową, półautomatyczną lub automatyczną (oscylometryczną). Zgodnie z wytycznymi „ Urządzenia do pomiarów powinny posiadać świadectwa walidacji wykonanej w standardowych warunkach, zgodnie z protokołem.”
Aby ocenić wartość ciśnienia tętniczego, badając je w domu należy zastosować się do poniższych zaleceń:
1. Wykonywać pomiary systematycznie przez minimum 3 dni a najlepiej przez 6-7 dni) o stałych porach rano i wieczorem.
2. Za każdym razem pomiar powinien być wykonany dwukrotnie w odstępach 1-2 minutowych.
3. Pomiary powinny być wykonywane w cichym pomieszczeniu.
4. Osoba badana przed pomiarem powinna odpocząć przez minimum 5 minut w pozycji siedzącej z podpartymi plecami i stopami.
5. Mankiet ciśnieniomierza powinien być dobrany odpowiednio do obwodu ramienia badanego.
6. Mankiet podczas pomiaru powinien znajdować się na wysokości serca, a ramię powinno być podparte.
Zaletą domowego badania ciśnienia tętniczego jest możliwość wykrycia nadciśnienia białego fartucha oraz nadciśnienia maskowanego.
Nadciśnienie białego fartucha to sytuacja, w której ciśnienie tętnicze mierzone w gabinecie lekarskim osiąga wyższe wartości niż wtedy, kiedy dokonujemy pomiarów w domu. Związane jest to z reakcją stresową organizmu.
Maskowane nadciśnienie tętnicze jest zjawiskiem odwrotnym do powyższego. W tym przypadku wartość ciśnienia mierzonego w gabinecie lekarskim jest prawidłowa, natomiast ciśnienie mierzone w warunkach domowych jest podwyższone.
Poniższa tabela obrazuje wady i zalety domowych pomiarów ciśnienia tętniczego.
Zalety |
Wady |
Umożliwia rozpoznanie nadciśnienia białego fartucha i nadciśnienia maskowanego
|
Brak pomiarów nocnych |
Metoda tania i powszechnie dostępna |
Możliwość błędnych pomiarów |
Pomiary w warunkach domowych, które mogą zapewniać większą swobodę niż w gabinecie lekarskim
|
Dostępne tylko spoczynkowe wartości BP |
Zaangażowanie pacjenta w pomiar BP |
|
Łatwość powtarzania i możliwość stosowania przez dłuższy czas w celu oceny zmienności BP dzień po dniu
|
|